Viêm Bao gân mỏm trâm quay, hay còn gọi là ténosynovite de De Quervain, là tình trạng viêm hai gân ở gốc ngón cái: gân duỗi ngắn ngón cái (EPB) và gân duỗi dài ngón cái (APL). Bệnh ảnh hưởng đến vùng mu bàn tay và gây ra các triệu chứng như đau, sưng và khó cử động ngón cái.
Nguyên nhân:
Hiện có nhiều giả thuyết chưa được thống nhất cho nguyên nhân của bệnh, tuy nhiên các yếu tố sau sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Cử động lặp đi lặp lại:
- Sử dụng điện thoại: Việc nhắn tin, chơi game, lướt web liên tục có thể gây áp lực lên ngón cái và cổ tay, dẫn đến Viêm Bao gân mỏm trâm quay.
- Chơi các môn thể thao: Một số môn thể thao như chơi game cầm tay, tennis, golf, bowling,... đòi hỏi sử dụng ngón cái và cổ tay nhiều, cũng có thể dẫn đến bệnh lý này.
- Công việc lao động: Các công việc đòi hỏi sử dụng ngón cái và cổ tay nhiều như thợ may, thợ mộc, công nhân lắp ráp,... cũng là yếu tố nguy cơ.
Mang thai:
- Thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ có thể khiến các gân dễ bị viêm hơn.
- Việc bế ẵm và chăm sóc trẻ sơ sinh cũng có thể gây áp lực lên ngón cái và cổ tay, dẫn đến viêm gân De Quervain.
Chấn thương:
- Chấn thương trực tiếp vào ngón cái hoặc cổ tay, ví dụ như va đập, ngã,... có thể dẫn đến viêm gân De Quervain.
- Việc sử dụng các dụng cụ cầm tay không phù hợp hoặc sai tư thế cũng có thể gây chấn thương và dẫn đến bệnh lý này.
Yếu tố khác:
- Tuổi tác: Bệnh thường gặp ở phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi.
- Cho con bú: Việc cho con bú có thể khiến cơ thể mất nước, dẫn đến khô gân và dễ bị viêm.
- Béo phì: Người béo phì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do trọng lượng cơ thể gây áp lực lên các khớp, bao gồm cả ngón cái và cổ tay.
- Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý như thấp khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,... cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Triệu chứng:
Đau:
- Cơn đau thường xuất hiện ở gốc ngón cái, có thể lan ra cổ tay và cánh tay.
- Đau thường tăng khi cử động ngón cái, đặc biệt là khi nắm hoặc duỗi.
- Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, khiến bạn khó ngủ hoặc cầm nắm đồ vật.
Sưng:
- Sưng tấy ở gốc ngón cái, có thể nhìn thấy rõ hoặc sờ thấy.
- Sưng có thể khiến ngón cái trở nên cứng và khó cử động.
Khó cử động:
- Khó cử động ngón cái, đặc biệt là khi duỗi, nắm hoặc chắp.
- Có thể gặp khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày như cầm bút, mở khóa cửa, v.v.
Cảm giác lạo xạo:
- Có thể cảm thấy tiếng lạo xạo hoặc lách cách khi cử động ngón cái.
- Cảm giác này do sự ma sát giữa các gân bị viêm và bao gân.
Chẩn đoán:
Khám lâm sàng:
- Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, thời gian xuất hiện, mức độ nghiêm trọng, các yếu tố nguy cơ, v.v.
- Bác sĩ sẽ kiểm tra ngón cái và cổ tay để tìm dấu hiệu đau, sưng và khó cử động.
- Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện một số cử động ngón cái để kiểm tra phạm vi chuyển động.
Kiểm tra Finkelstein:
- Có một bài kiểm tra lâm sàng đặc biệt gọi là test Finkelstein (xem hình bên dưới). Trong bài kiểm tra này, bạn sẽ nắm chặt tay lại với ngón cái gập vào trong lòng bàn tay. Sau đó, bạn gập cổ tay xuống về phía ngón út. Nếu động tác này gây đau ở mặt bên ngón cái của cổ tay, thì bạn có thể bị Viêm Bao gân mỏm trâm quay.
- Bác sĩ sẽ sờ nắn các gân bị đau và chúng có thể rất nhạy cảm nếu bạn bị Viêm Bao gân mỏm trâm quay
Xét nghiệm:
- X-quang: Loại trừ gãy xương hoặc các vấn đề về khớp.
- Siêu âm chẩn đoán: Siêu âm chẩn đoán đã được chứng minh là có độ đặc hiệu cao trong việc xác định viêm gân De Quervain và chính xác hơn so với chụp MRI. Siêu âm chẩn đoán được sử dụng để trực quan hóa tình trạng viêm và sưng tấy xung quanh các gân ngón cái. Siêu âm cũng có thể đánh giá xem có bất kỳ rách nứt nào trên các gân.
- Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các gân và mô mềm xung quanh.
Thông tin thu được từ việc kết hợp bằng chứng từ kiểm tra lâm sàng và siêu âm chẩn đoán dẫn đến chẩn đoán chính xác cao, đảm bảo bạn bắt đầu với phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.
Chẩn đoán phân biệt của Viêm Bao gân mỏm trâm quay
Triệu chứng bệnh lý này thường nhầm lẫn với một số bệnh lý khác tương tự:
Viêm khớp dạng thấp:
- Cũng có thể gây đau và sưng ở ngón cái và cổ tay.
- Các triệu chứng thường ảnh hưởng đến nhiều khớp.
- Có thể có các triệu chứng khác như cứng khớp buổi sáng, mệt mỏi và sốt.
Viêm bao gân do nhiễm trùng:
- Có thể gây ra bởi vi khuẩn hoặc virus.
- Thường xảy ra sau chấn thương hoặc nhiễm trùng ở ngón tay hoặc cổ tay.
- Các triệu chứng có thể bao gồm đau, sưng, nóng đỏ và đỏ.
Hội chứng ống cổ tay:
- Gây ra bởi sự chèn ép dây thần kinh giữa ở cổ tay.
- Có thể gây đau, tê bì và ngứa ran ở ngón tay và bàn tay.
- Các triệu chứng có thể tồi tệ hơn vào ban đêm hoặc khi sử dụng bàn tay.
Thoái hóa khớp:
- Có thể ảnh hưởng đến khớp ngón cái và cổ tay.
- Thường xảy ra ở người lớn tuổi.
- Các triệu chứng có thể bao gồm đau, cứng khớp và sưng.
Bệnh gút:
- Là một dạng viêm khớp do tích tụ axit uric trong cơ thể.
- Có thể gây đau, sưng và đỏ ở các khớp, bao gồm cả ngón cái và cổ tay.
- Các triệu chứng thường xảy ra đột ngột và có thể rất nghiêm trọng.
Xương nứt hoặc gãy:
- Có thể gây đau, sưng và bầm tím ở ngón cái hoặc cổ tay.
- Có thể có tiếng lạo xạo khi cử động ngón tay hoặc cổ tay.
U nang hạch:
- Là một khối u lành tính có thể phát triển ở cổ tay.
- Có thể gây đau, sưng và tê bì ở ngón tay và bàn tay.
Viêm da:
- Có thể gây ra các mảng da đỏ, sưng tấy và ngứa ở ngón tay và bàn tay.
Chấn thương:
- Bong gân, căng cơ hoặc chấn thương khác ở ngón tay hoặc cổ tay có thể gây ra các triệu chứng tương tự như hội chứng De Quervain.
Điều trị:
Điều trị ban đầu:
- Nghỉ ngơi: Tránh các hoạt động gây áp lực lên ngón cái và cổ tay.
- Chườm đá: Giúp giảm đau và sưng. Chườm đá 20 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày.
- Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc acetaminophen để giảm đau và viêm.
- Nẹp: Nẹp ngón cái và cổ tay để hạn chế cử động và giúp quá trình hồi phục.
Điều trị tiếp theo:
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện phạm vi chuyển động, sức mạnh và giảm đau.
- Tiêm corticosteroid: Tiêm corticosteroid có thể giúp giảm viêm và đau nhanh chóng.
- Phẫu thuật: Chỉ được sử dụng trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Phẫu thuật giúp giải phóng các gân bị chèn ép.
Cách phòng ngừa:
- Tránh các hoạt động lặp đi lặp lại gây áp lực lên ngón cái và cổ tay.
- Sử dụng các dụng cụ cầm tay phù hợp và đúng tư thế.
- Tập các bài tập tăng cường sức mạnh cho ngón cái và cổ tay.
- Nghỉ ngơi khi cảm thấy đau ngón cái hoặc cổ tay.
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Điều trị các bệnh lý tiềm ẩn như thấp khớp dạng thấp, lupus ban đỏ,...
Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám và kiểm tra, vui lòng đến khám tại Phòng khám chuyên khoa Ngoại 08 PKĐK Ái Nghĩa.
Tài liệu tham khảo:
• The De Quervain - Mayo Clinic
• Ténosynovite de De Quervain - WebMD
• Ténosynovite de De Quervain - Cleveland Clinic
• Ténosynovite de De Quervain - Viện Y học Johns Hopkins