Việc trẻ em bị sốt là một trong những tình huống phổ biến mà hầu hết các bà mẹ đều phải đối mặt. Sốt không chỉ là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chiến đấu chống lại sự nhiễm trùng mà còn có thể là biểu hiện của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể giúp các bà mẹ có cách ứng phó an toàn và hiệu quả khi con mình bị sốt.
Hiểu biết về sốt
Sốt là gì?: Sốt là tình trạng tăng nhiệt độ cơ thể lên trên mức bình thường (37.5°C - 38°C tùy vị trí đo). Nó là một phản ứng tự nhiên của cơ thể trong việc đối phó với bệnh tật.
Phân loại mức độ sốt:
- Sốt nhẹ: 38°C - 38.9°C.
- Sốt cao: 39°C - 39.9°C.
- Sốt rất cao: trên 40°C
Nguyên nhân gây sốt: Có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ nhiễm trùng (ví dụ: cảm lạnh, cúm, vi khuẩn…) đến các tình trạng y tế khác như phản ứng với vắc xin hoặc tình trạng viêm.
Tác hại của sốt:
- Gây mất nước, mệt mỏi, quấy khóc ở trẻ.
- Sốt cao có thể dẫn đến co giật, ảnh hưởng đến hệ thần kinh
Lưu ý khi đo nhiệt độ:
Vị trí đo:
- Nên đo nhiệt độ ở nách vì đây là vị trí dễ tiếp cận và cho kết quả tương đối chính xác.
- Có thể đo nhiệt độ ở miệng hoặc hậu môn, nhưng những vị trí này có thể gây khó chịu hoặc nguy hiểm nếu không thực hiện đúng cách.
Cách đo:
- Đảm bảo đầu dò nhiệt kế tiếp xúc tốt với da ở nách.
- Giữ cánh tay áp sát vào cơ thể để giữ nhiệt kế cố định.
- Đợi cho đến khi nhiệt kế phát ra tiếng bíp hoặc hiển thị kết quả.
- Đảm bảo đầu dò tiếp xúc tốt với da.
- Không nên đo nhiệt độ khi trẻ vừa vận động, ăn uống hoặc tắm.
- Ghi chép lại kết quả đo để theo dõi diễn biến của sốt.
Lưu ý nên đo nhiệt độ ở nách, miệng hoặc hậu môn của trẻ
Cách xử lý khi trẻ bị sốt
- Đo nhiệt độ cơ thể đúng cách: Sử dụng nhiệt kế điện tử để đo nhiệt độ ở nách, miệng hoặc hậu môn của trẻ. Đảm bảo nhiệt kế sạch sẽ và đọc hướng dẫn sử dụng cẩn thận.
- Chườm ấm: Dùng khăn ấm vắt bớt nước, chườm lên trán, nách, bẹn của trẻ.
- Tắm nước ấm: Nên tắm nước ấm (khoảng 37°C) trong 10-15 phút.
- Giữ cho trẻ thoải mái: Mặc quần áo mỏng cho trẻ, giữ phòng ở nhiệt độ mát mẻ và không gian thông thoáng.
- Cho trẻ uống nhiều nước hoặc dung dịch ORS (Oral Rehydration Salts) để tránh tình trạng mất nước.
- Sử dụng thuốc hạ sốt: Paracetamol (Acetaminophen) hoặc Ibuprofen có thể giúp giảm sốt và làm dịu cảm giác khó chịu cho trẻ. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý khi sử dụng thuốc hạ sốt:
- Sử dụng đúng loại thuốc theo độ tuổi và cân nặng của trẻ.
- Tuân thủ liều lượng ghi trên hướng dẫn sử dụng hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Không tự ý cho trẻ uống nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc.
- Theo dõi phản ứng của trẻ sau khi uống thuốc.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Trẻ có các biểu hiện sau:
- Sốt cao trên 39°C hoặc sốt kéo dài hơn 3 ngày.
- Trẻ có biểu hiện mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, đau đầu, đau cơ, phát ban, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác.
- Sốt kèm theo co giật, lơ mơ, li bì, tím tái.
- Khó thở, thở nhanh, rút lõm ngực.
- Bỏ bú, nôn mửa liên tục.
- Phát ban, nổi mẩn đỏ trên da.
- Trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt.
- Trẻ có tiền sử bệnh lý nền như tim mạch, hô hấp, thần kinh,...
Nên đưa trẻ đi khám khi có các biểu hiện sốt cao và bất thường
Phòng ngừa
- Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên cho cả trẻ và người lớn để phòng tránh nhiễm trùng.
- Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
- Tiêm phòng: Đảm bảo trẻ hoàn thành lịch tiêm chủng để phòng chống các bệnh có thể gây sốt.
- Chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: Dinh dưỡng đầy đủ và hoạt động thể chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.
- Giữ cho môi trường sống của trẻ sạch sẽ, thoáng mát.
Việc trang bị kiến thức và biết cách xử lý kịp thời, an toàn sẽ giúp các bà mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc con khi bị sốt. Đồng thời, luôn tuân thủ lời khuyên của bác sỹ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ.
Video hướng dẫn: