Sai lầm thường gặp và hướng dẫn các xử trí đúng khi bị chó cắn

Liên tiếp nhiều ổ dịch bệnh dại bùng phát tại tỉnh Đồng Nai gây hoang mang cho người dân. Nhiều trường hợp bị chó cắn đã xử trí vết thương sai lầm, dẫn đến nguy cơ lây nhiễm cao. Sau đây, BS CKI Nguyễn Giang Trung từ Hệ thống Y khoa Ái Nghĩa sẽ giúp các bạn tìm hiểu về các sai lầm thường gặp và hướng dẫn cách xử trí đúng khi bị chó cắn.

Sai lầm thường gặp khi bị chó cắn:

Bóp và nặn máu từ vết thương.

- Đây là sai lầm nguy hiểm. Việc bóp và nặn máu từ vết thương có thể khiến vi-rút dại xâm nhập sâu hơn vào cơ thể, tăng nguy cơ lây nhiễm.
Vi-rút dại có trong nước bọt của chó dại, khi chó cắn, vi-rút có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở. Việc bóp và nặn máu từ vết thương sẽ tạo điều kiện cho vi-rút xâm nhập sâu hơn vào cơ thể và gây bệnh.
- Cách làm đúng:
+ Tuyệt đối không bóp và nặn máu từ vết thương.
+ Để máu chảy tự nhiên trong 15 phút, trừ trường hợp vết thương mạch máu gây máu chảy nhiều, ồ ạt cần xử trí cầm máu vết thương trước.

Tự ý sử dụng thuốc kháng sinh.

- Việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng chỉ định có thể gây ra các tác dụng phụ và không hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh dại.
Vi-rút dại là một loại virus, không phải vi khuẩn, do đó thuốc kháng sinh không có tác dụng trong việc phòng ngừa bệnh dại. Việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng chỉ định có thể gây ra các tác dụng phụ như dị ứng, buồn nôn, tiêu chảy,...
- Cách làm đúng:
+ Chỉ sử dụng thuốc kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ.
+ Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ.

Băng bó kín vết thương.

- Việc băng bó kín vết thương có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng.
Vết thương cần được thông thoáng để mau lành. Việc băng bó kín vết thương sẽ tạo môi trường ẩm ướt, thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng.
- Cách làm đúng:
+ Băng bó vết thương bằng băng gạc y tế, đảm bảo thông thoáng.
+ Thay băng thường xuyên và giữ vết thương sạch sẽ.

Không băng bó vết thương quá kín

Tự ý tiêm phòng vắc-xin dại.

- Việc tiêm phòng vắc-xin dại cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ, tuân thủ đúng phác đồ tiêm chủng.
Vắc-xin dại có nhiều loại và cần được tiêm theo phác đồ cụ thể để đạt hiệu quả cao nhất. Việc tự ý tiêm phòng vắc-xin dại có thể không hiệu quả hoặc gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm.
- Cách làm đúng:
+ Đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và hướng dẫn tiêm phòng vắc-xin dại.
+ Tuân thủ đúng phác đồ tiêm chủng của bác sĩ.

Bôi thuốc nam, đắp lá lên vết thương.

- Việc sử dụng các phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng khoa học có thể làm chậm quá trình lành vết thương, thậm chí gây nhiễm trùng.
Các loại thuốc nam, lá thuốc có thể chứa vi khuẩn và tạp chất, gây kích ứng và nhiễm trùng vết thương. Việc sử dụng các phương pháp này có thể làm chậm quá trình lành vết thương và tăng nguy cơ lây nhiễm vi-rút dại.
- Cách làm đúng:
+ Tuyệt đối không bôi thuốc nam, đắp lá lên vết thương.
+ Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn.
+ Đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử trí vết thương.

Bỏ qua việc rửa vết thương:

- Đây là sai lầm nguy hiểm nhất. Việc rửa vết thương đúng cách sẽ giúp loại bỏ phần nào vi-rút dại, giảm nguy cơ lây nhiễm.
Vi-rút dại có trong nước bọt của chó dại, khi chó cắn, vi-rút có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở. Việc rửa vết thương sẽ giúp loại bỏ phần nào vi-rút dại và các chất bẩn khác, giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Cách làm đúng:
+ Rửa vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy mạnh với xà phòng trong 15 phút.
+ Sát trùng vết thương bằng dung dịch sát khuẩn như Povidine hoặc cồn 70 độ.

Nên rửa vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy mạnh

Đánh chết chó hoặc không theo dõi chó sau khi bị cắn:

- Việc đánh chết chó sau khi bị cắn có thể khiến bạn bị thương hoặc lây nhiễm các bệnh khác từ chó.
Việc đánh chết chó không giúp phòng ngừa bệnh dại. Vi-rút dại có thể lây truyền sang người trước khi chó xuất hiện triệu chứng.
- Cách làm đúng:
+ Theo dõi chó trong vòng 10 ngày sau khi bị cắn. + Nếu chó chết hoặc có biểu hiện bất thường, hãy báo cho cơ sở y tế để được hướng dẫn xử lý.

Hướng dẫn xử trí đúng khi bị chó cắn:

Rửa vết thương:

- Rửa vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy mạnh với xà phòng trong 15 phút.
- Sát trùng vết thương bằng dung dịch sát khuẩn như Povidine hoặc cồn 70 độ.

Đến cơ sở y tế:

- Luôn đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và tư vấn sau khi bị chó cắn, bất kể con chó có biểu hiện gì.
- Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ nguy cơ lây nhiễm và tư vấn hướng dẫn tiêm phòng vắc-xin dại.

Tiêm phòng vắc-xin dại:

- Tuân thủ đúng phác đồ tiêm chủng của bác sĩ.
- Không tự ý tiêm phòng vắc-xin dại.

Phòng ngừa bệnh dại:

- Tiêm phòng vắc-xin dại cho chó, mèo.
- Tránh tiếp xúc với chó, mèo hoang dã hoặc chó, mèo không rõ nguồn gốc.
- Nâng cao nhận thức về bệnh dại. Đặc biệt trẻ em, nhắc nhở trẻ thông báo với phụ huynh khi xảy ra tình trạng chó mèo cắn dù là nhỏ nhất.

Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!
Nguồn tài liệu tham khảo:
- Bộ Y tế: link